Als ik dit gegeven plaats als antwoord op een forumvraag, krijg ik altijd veel commentaar over de bacteriecultuur die je hebt in een filter. Dit is gedeeltelijk waar.
In de opstartperiode moet je zo snel mogelijk en zo veel mogelijk bacteriecultuur opstarten. Eén van de plaatsen waarin dit gebeurt is je filter. Maar men vergeet dat bacteriën zich ook in de bodem, op de stenen, op de ruiten maar zich ook op de plantmassa nestelen/ ontwikkelen.
Het filter is zeker in het begin een proces om dat mee te helpen om dit proces te versnellen. Maar als de bak eenmaal 'gerijpt' is hoeft het filter niet meer zo vol, mits je over genoeg plantmassa beschikt om die filtratie op te vangen.
Zeker in de opstartfase moet je alleen het water verversen, en niets aan het filter doen. Na 3 weken kan je het filtermateriaal in een halve emmer aquawater onderdompelen, een paar maal uitknijpen en gewoon terugplaatsen. Er blijven genoeg bacteriën over. Een eventuele laag witte watten kun je schoonmaken of vernieuwen.
Bij nieuw gekochte filters zit vaak filtermateriaal bij. De spons die de nitraat eruit filtert moet je eruit halen omdat nitraat nodig is voor plantengroei. Het zwarte koolfilter heeft eigenlijk ook niet zoveel nut. Filteren over kool moet je alleen gebruiken na bijv. een kuur medicatie als je vissen ziek zijn geweest. En kool blijkt gemiddeld maar een week aktief en daarna is het uitgewerkt.
Je hebt veel soorten kool en in verschillende kwaliteiten. En de gemiddelde kool uit onze aquariumwinkels is niet altijd de beste. Je moet kool gebruiken die specifiek gemaakt is voor waterzuivering en daarbij ook chelaten uit het water haalt. Dat de kool de chelaten uit het water filter is een halve waarheid: het zijn juist die chelaten die hun kern al hebben losgelaten en vervolgens aan het afbreken zijn.
Vaak zit er bij een nieuw filter ook van die keramische ringen. Het primaire doel van de keramische ringen is eigenlijk om de stroming te beperken, zodat de grotere deeltjes van het afval vast komen te zitten. Er groeien natuurlijk ook bacteriën, zoals op elke nat of vochtig oppervlak, maar dat is niet hun belangrijkste functie.
Daarom is het zo belangrijk om een betere oplossing te vinden voor mechanische filtratie. Schuim met gemiddelde dichtheid, glafoam (alfagrog) of van die onbewerkte scrubbies werken zelfs beter.
Je kunt natuurlijk ook gebruik maken van een intern filter. Het nadeel is natuurlijk dat je veel kostbare ruimte kwijt bent en dat het optisch geen mooi gezicht is in je scape. Wellicht is het dan beter om gebruik te maken van een HOB filter (Hang On Back).
Maar als de scape groter is dan 60 liter is een HOB niet aan te bevelen.
En trouwens; je leest overal om biologisch filtermateriaal te gebruiken omdat daar de meeste bacteriën op groeien. In de praktijk is dit dus een geheel ander verhaal. Bacteriën groeien het beste op mechanische filtering (zoals fijne sponzen), dan op keramisch filtermateriaal. Bacteriën groeien het meest slecht (!) op gesinterd glas. Ongeacht in welke volgorde je de filtermedia ook opbouwt!