The Small Planted Tank

 

Mensen die een zand of grindbodem gebruiken hebben bijna allemaal last van slecht groeiende planten en alg in de opstartfase.

Als je de 1e stappen zet in deze onderwaterwereld zet is het niet zomaar vanzelfsprekend dat je een mooie plantenbak krijgt.
Veelal word het een teleurstelling wat betreft de plantengroei en dit zijn de belangrijkste redenen:
- verkeerde of incomplete plantenvoeding
- de gebruikte belichting komt niet overeen met de plantkeuze
- een grind- of zandbodem

Als ik een willekeurige forum doorneem en ik lees de problemen die mensen hebben met planten en/of plantengroei dan hebben ze gemeen dat ze 9 van de 10x allemaal gebruik maken van een grind of zandbodem. Nu moet ik wel een disclaimer invoegen; omdat er mensen zijn die dit wel lukt. Maar dat zijn de hobbyisten die ervaring hebben, of mensen die erg makkelijke planten in hun bak hebben staan.

Een Echinodorus, Hygrophila, Vallisneria, Lobelia of een Cryptocoryne zijn zulke gemakkelijke planten; die groeien altijd prima, ongeacht in welke bodem je ze plaatst. Dus doen ze het ook altijd wel goed in een zand- of grindbodem. Eventueel voorzien van een voedingcapsule o.i.d.
Het is een andere verhaal voor bijvoorbeeld bepaalde soorten Cabomba, Myriophyllum, Limnophila, Pogestemon of bepaalde Rotala soorten probleemloos wil laten groeien.
Die kunnen prima groeien in een grindbodem. Maar, dan moet je de CO2 en/of voeding absoluut 100% op orde hebben.
Heb je dat niet dan krijg je altijd plantproblemen: bruin of geel blad, bladeren die afvallen of gewoon doodgaan. Kale stengels, zwakke gezondheid in het algemeen, fletse kleuren, misvormd blad en uiteindelijk algen.
Allemaal signalen dat de plant niet het volledige aanbod van voeding krijgt die deze nodig heeft. Of niet het vermogen hebben om deze voedingsstoffen te kunnen opnemen.

 

De feitelijke reden voor opstartproblemen heeft alles te maken met de missende bacteriecultuur in de bodem. Op lange termijn het nadeel dat zand/grind geen voeding vast kunnen houden. (CEC) Als de voeding bij de wortels eenmaal is verbruikt een je bent niet op tijd om het aan te vullen (capsule e.d) dan gaat de plant snel in kwaliteit achteruit.

Zolang die niet goed ontwikkeld is zal de plant moeite hebben met wortelvorming en opname van voedingsstoffen. Een inerte bodem van zand of grind creëert nauwelijks een omgeving die actieve microbiële werking bevordert. Als die bacteriecultuur nog niet goed is ontwikkeld leidt dit altijd tot opstartproblemen, planten die gewoon slecht aanslaan, bruinalg, melting en opstartalgen in het algemeen.
Is na verloop van tijd de bodemcultuur wel goed ontwikkeld dan gaan de planten het vanzelf ook beter doen. Dat is ook een reden waarom sommige scapers pas moeijkere planten gaan toevoegen aan hun scape als de bodem na een paar maanden goed is ontwikkeld. Dit noemen ze ookwel een ingedraaide bak. Planten die het normaal gesproken niet goed willen doen hebben dan veel meer kans op succes.

Een aquasoil heeft veel sneller de benodigde bacteriecultuur op orde dan bakken met grind of zand. Dit icm met de geïmpregneerde voeding (ammonium), de lagere pH en de aanwezigheid van biologisch materiaal (humus) geeft een ideaal omgevingsklimaat voor de plant om goed door de opstartfase heen te komen.

Het laten groeien van planten gaat het gemakkelijkste in een aquasoil, of met behulp van een onderliggende voedingsbodem. Bij het gebruik van een zand en grindbodem is het gewoon lastiger. Zo word er altijd gesuggereerd dat als je de bodem volplaats met voedingstabletten/ capsules dat het allemaal wel goed is. Maar in de praktijk blijkt dit meestal niet genoeg. Je weet namelijk nooit precies wanneer deze zijn uitgewerkt. En als het verval van de plant gaat plaatsvinden ben je meestal te laat om dit nog te kunnen herstellen als je niet goed geoefend bent in het 'lezen' van de plant.

Een nieuwe verse plant in een nieuwe opstartende bak krijgt heeft veel moeite om door de opstartfase heen te komen (overschakeling van emersed naar submersed en wortelvorming). Hoe beter de plant hier doorheen komt hoe groter de kans op overleven. En dat het ook gezond blijft in een inerte bodem.

Het laten groeien van planten in een inerte bodem is redelijk goed mogelijk met de planten uit de categorie Easy Plants. Maar vanaf de categorie Medium Plants dat gaat de gemiddelde  hobbyist echt niet voor elkaar krijgen met een inerte bodem. Voedingscapsules gebruik je, in de regel, bij bakken met weinig licht en een zand of grindbodem. Dit icm met Easy Plants.

Dus als je als beginner een mooi gekleurd plantenbestand wilt hebben en je gebruikt hiervoor een grind- of zandbodem met voedingscapsules dan kan je nog wel eens voor teleurstellende resultaten komen te staan. Heb je heel eenvoudige planten dan gaat dit in het algemeen wel redelijk goed lukken. Maar vanaf de categorie Medium Plants ga je dat dat echt niet voor elkaar krijgen zonder een optimale bemesting/CO2 dosering. Daarom is het aanbieden van een complete bemesting erg belangrijk. En dat is, zeker voor de leek, een lastige klus simpelweg omdat er (mijn inziens) teveel aanbod in verschillende voedingstoffen die apart gedoseerd moeten/kunnen worden. Veelal verpakt met marketingkreten zoals 'compleet' of 'alles wat u plant nodig heeft' of 'essentiële voeding'.

Ik zie zo vaak dat mensen die een nieuw bakje kopen en een flesje Profito (edit: incomplete voeding) in de handen gedrukt krijgen met het verkoopverhaaltje: u plantjes hebben ook voeding nodig. Zodat ze naar verloop van tijd vanzelf weer terug in de winkel komen met het verhaal dat de plantjes het eigenlijk niet zo goed doen, om het volgende het volgende flesje voeding aangesmeerd te krijgen. En nieuwe plantjes natuurlijk. En misschien zelfs wel een testkitje.


Kwaliteit wortels;  een goede graadmeter

Soms vervang ik een plant met de afgeknipte top en trek de resterende gedeelte met wortel uit de bodem. Dan is het altijd een goed moment om te bekijken hoe het gesteld is met de gezondheid van de plant. Want hoe 'witter' de wortel des te gezonder de plant is.

Dit is een goede graadmeter als je loopt te tobben met plantengroei.

Als de wortel prima is maar het bladgewas laat problemen zien (gaten, bruin, geel, verschrompeld blad enz) heb je 2 richtingen:

- er zit iets te weinig in de waterkolom - meestal macro elementen

- of zit er iets teveel in de waterkolom - meestal micro elementen

Zijn de wortels bruin, zwart, te klein of in slechte staat:

- dan heb je iets te weinig in de bodem zoals bacterien, voeding of zuurstof (komt bijna alleen voor bij inerte bodems zoals zand of grind)

- dan heb je iets teveel in de bodem zoals extra voeding (komt bijna alleen voor bij aquasoils met toegevoegde supplementen op de bodem)

- dan is de bodem niet luchtig genoeg (komt alleen voor bij zand en zeer fijn grind)

• Als je een nieuwe plant uit de winkel, in haar bovenwatervorm zonder een goed ontwikkeld wortelgestel, gaat plaatsen in een opstartende bak met een inerte bodem, dan gaat ie het meestal niet goed doen.

• Als je een nieuwe plant uit de winkel, in haar onderwatervorm zonder een goed ontwikkeld wortelgestel, gaat plaatsen in een opstartende bak met goed ontwikkelde bacteriecultuur in de bodem, gaat ie het meestal wel goed doen.

• Als je een gezonde plant, in haar onderwatervorm en met een goed ontwikkeld wortelgestel, gaat plaatsen naar een bak met een inerte bodem of een bodem die erg compact is, dan gaat de plant het in de regel prima doen.

Een compacte bodem hoeft in principe geen problemen te geven met plantengroei; mits de plant gezond is.

Als de plant een sterk ontwikkeld wortelgestel heeft zal de bodem rondom de wortels vanzelf zuurstofrijk zijn. Want planten duwen niet alleen zuurstof vanuit hun bladeren de bak in als ze aan het assimileren is, ook via de wortels word er zuurstof uitgestoten. Het probleem bij compacte bodems is dat nieuwe verse planten nog geen goede wortels hebben om de bodem de benodigde zuurstof te voorzien.

Die zuurstof is essentieel voor de ontwikkeling van microbiologische processen bij de wortels. Zo kan bijvoorbeeld een wortel bepaalde stoffen aanmaken waarmee de pH in de rhizosfeer word verlaagd. Zo kan de plant veel gemakkelijker voeding opnemen. En dat geld zeker voor ijzer!

Als de bodemcultuur goed en volledig is ontwikkeld gaan de planten makkelijker en sneller aanslaan. En aangezien die bodemcultuur zich vele malen sneller ontwikkeld in een aquasoil resulteerd het gebruik hiervan gemiddeld altijd in een scape met goede kwaliteit planten.