Mos verwerken in je scape:
Mos kan je op verschillende manieren verwerken in een aquarium en het soort mos bepaald een beetje welke manier je daarvoor kan gebruiken.
De meeste mossen hebben rhizoïden (haarwortels) waarmee ze zich kunnen verankeren op een ondergrond. Dat kan in principe elke ondergrond zijn maar het mag niet te glad zijn. Hout en steen gaan prima. Een glad kiezelsteentje is juist weer bijna onmogelijk omdat de oppervlakte simpelweg te glad is. Mijn ervaring is dat mos op hout makkelijker en steviger vastgroeit dan op steen. Een erg ruwe steensoort zoals lavarock voldoet ook perfect.
Je hebt ook mossoorten die geen rhizoïden (haarwortels) hebben. Maar deze soortjes zijn feitelijk geen echte mossen, al worden ze wel vaak onder die noemer verkocht. Soorten zoals Levermos (zowel de Solenostoma tetragonum als de Monosolenium tenerum) en het 'watervorkje' (Riccia fluitans) kunnen daardoor nergens aan vastgroeien.
Dan is het gebruik van een netje of vastbinden een goede optie. Opbinden doe het met katoen draad of met vislijn. Je hebt ook speciaal opbinddraad wat na verloop van tijd biologisch word afgebroken.
Soms is het niet praktisch om mossen op te binden en zal je ze moeten lijmen. Lijmen is een prima manier, maar dan moet je wel aan een aantal dingen denken.
Maak de laag mos niet te dik. Dan heb je de kans dat het onderste laag mos gaat stikken waardoor de laag erboven gaat loslaten. Als je het lijmt is het een goed plan om met een schaar het mos in kleinere stukjes te knippen. Dat geeft extra groeipunten waardoor het mos sneller dichtgroeit.
Met lijmen heb je ook vaak kans op een kliederboel, en je heb vaak last van witte plekken als de lijm is opgedroogd. Dat gaat op ten duur overgroeien met mos, maar tot die tijd kan het best een lelijk gezicht zijn.
Lijmen van mossen is ook een lastige klus als het mos te klein en te teer is, zoals Fissidens, Riccardia Chamedryfolia. Het is een monnikenwerk om al die kleine stukjes mos op te binden met draad. Daarom kunnen deze soorten veel efficiënter worden verwerkt mbv een Drystart.
Je kunt natuurlijk ook een paar stengeltjes plat op een steentje vastbinden om het te laten groeien. Kwekers doen dit vaak om het te vermeerderen.
Mossen succesvol laten groeien in je scape:
Mossen kunnen onbeperkt groeien. Ze zijn in staat om onder extreme omstandigheden met weinig licht en een lage temperatuur te overleven. Ze zijn niet afhankelijk van andere mossen voor bevruchting. En winterharde mossen kunnen zelfs overleven in hogere temperaturen (Java Moss) Veel aquascapers hebben zelfs gemeld dat ze alleen maar water hoeven toe te voegen aan hun mossen om ze groeiende te houden.
Met andere woorden; waarom hebben zoveel mensen dan problemen om hun mossen in leven te houden? Ik hoop dat dit onderwerp alle vragen over hoe je succesvol gezonde aquatische mossen moet laten groeien, zal beantwoorden.
Volgens mijn ervaring, worden mossen gezond, vol en mooi groen door een aantal factoren die je onder controle moet hebben. In volgorde van belangrijkheid zijn de belangrijkste factoren: temperatuur, CO2 en verlichting.
1. Temperatuur
Temperatuur is veruit de belangrijkste factor om mooie en groene mos te groeien. Volgens mijn ervaring, alle soorten mossen, met uitzondering van Java mos, worden bruin en gaan afsterven als het wordt bewaard bij temperaturen boven de 28° Celsius. De reden hiervoor is waarschijnlijk omdat het water te warm is voor de plant voor een goede fotosynthese. Theoretisch neemt de fotosynthese toe met een toename van de temperatuur, maar op een te hoge temperatuur zal de fotosynthese uiteindelijk stoppen. Vanuit mijn ervaring, is het beste om de temperatuur rond 18° tot 25° te houden om mos goed te laten groeien. Mossen krijgen ook de mooiste kleur rond deze temperatuur.
2. beschikbaarheid van CO2
CO2 is niet van essentieel belang bij de groei van in het water levende mossen, maar CO2 rijk water in het aquarium water zal zeker helpen met de aanmaak van nieuwe cellen. Het mos zal optimaal van de fotosynthesegebruik gaan maken als er iets meer aanbod van CO2 aanwezig is dan de benodigde dagelijkse behoefte.
Ik had 1 hetzelfde soort mos in twee afzonderlijke bakken, met dezelfde temperatuur. En het mos wat sneller en compacter groeide was het mos in de bak gevuld met CO2. Maar ook zonder CO2, vertonen de mossen nog steeds hun felle groene kleur, maar er is beduidend minder mooie groei.
3. Verlichting
Hoewel ze kunnen overleven met minimaal licht (vooral Java Moss) worden ze daardoor toch bleker, dunner en langgerekter. Hoe meer je licht je geeft hoe sneller en voller ze gaan groeien. Maar meer licht betekent ook meer voeding en meer CO2. Als dit niet goed uitgebalanceerd is dan is de kans op alg erg groot. En alg in je mos moet je allertijde zien te voorkomen!
Deze drie factoren zijn nodig zijn om gezond mos te kunnen laten groeien en/ of opkweken. En feitelijk is dit het enige wat we nodig hebben, dan is het slechts een kwestie van tijd voordat de mossen snel gaan groeien tot een mooie verschijning in het aquarium of aquascape.