Welkom bij de Small Planted Tank

The best source for aquascaping
Recepten voor voeding.
Ik krijg relatief veel berichten over voeding, over targets over welke voedingszouten je nu nodig hebt. Kortom, reden genoeg om hier nog wat extra aandacht aan te geven.

Ik ga allereerst de meeste lezers vervelen met wat achtergrond-informatie over de primaire macro's die we kunnen gebruiken en ik sluit op verzoek af met een aantal 'kant-en-klare recepten. Waar de meeste lezers eigenlijk voor gekomen zijn :-)

Stikstof: N
Er zijn verschillende bronnen stikstof: nitraat, ureum en ammonium.

Stikstof voor de plant uit nitraat
Kaliumnitraat is de meest gebruikte stikstofbron. Nitraat (NO3-) is na toediening direct en volledig beschikbaar als voeding voor de plant vanwege de hoge mobiliteit. Maar bij zuurstofgebrek in de bodem kan er wel denitrificatie optreden.
Als je 10ppm NO3 wilt hebben en 1ppm PO4 dan zit er ook 6,72 ppm kalium in verwerkt. We maken immers gebruik van KNO3 en KH2PO4. (dus kom je op een target van 10:1:6,3) Even een eenvoudig en onvolledig rekensommetje als voorbeeld:
Om 10ppm stikstof te krijgen in een 100 literbak gebruik je 1,36 gram NO3. Daarmee krijg je ook 6,31 ppm kalium
Om 10ppm fosfaat te krijgen in een 100 literbak gebruik je 1.43 gram KH2PO4. Daarmee krijg je ook 4,12ppm kalium

Stikstof voor de plant uit ureum
Stikstof uit ureum wordt door de plant niet rechtstreeks opgenomen. Om de stikstof uit ureum beschikbaar te maken voor de plant moet het eerst worden omgezet tot ammonium door bodemenzymen. Een deel van de ammonium wordt vervolgens omgezet tot stikstof (nitraat) Hierdoor is de werking van ureumstikstof trager.
Bij de omzettingen vinden verschillende verliezen plaats, waardoor ureum een lagere N-efficiëntie heeft dan ammonium en nitraat. Ureum valt uiteen in 2 ammoniak moleculen. De plant geeft altijd voorrang aan een stikstofbron vanuit ammoniak dan vanuit nitraat. In de betere voedingsmerken word altijd ammonium (in de vorm van bv. ammonium nitraat NH4NO3) of ureum gebruikt.


Stikstof voor de plant uit ammonium (ammonium is geen ammoniak!)
Slechts een klein deel van de stikstof uit ammonium kan direct door de plant worden opgenomen. Het merendeel van het ammonium moet door microben worden omgezet tot nitraat. Dit wordt nitrificatie genoemd. Door de positieve lading van ammonium (NH4+) is het weinig mobiel in de bodem. Wanneer ammonium wordt omgezet in ammoniak kan vervluchtiging van dit gas naar de atmosfeer plaatsvinden. Ammonische stikstof wordt zeer snel opgenomen door planten en hebben veelal de voorkeur boven kalium-stikstofverbindingen.

Ureum en ammonium hebben een 4x hoger stikstof gehalte ten opzichte van dezelfde hoeveelheid KNO3. Maar NH3/NH4 (ammonium/ammoniak) is wel veel giftiger, althans bij een PH van boven de 7. Daarbij speelt de GH echter ook nog een rol, hoe hoger deze is, hoe sneller er een giftig niveau van ammoniak zal ontstaan.  Daarbij heb je minder nodig: 5g ureum staat ongeveer gelijk aan 20gr KNO3.
De reden waarom NH3 schadelijker is dan als NH4 is omdat Ammoniak een molecuul is en geen ion.  Ammoniak heeft geen positieve lading zoals Ammonium (NH4+)  Daarom kan NH3 gemakkelijk door celwanden heen dringen.

Het ammonium (NH4NO3) wat word gebruikt in een aantal soorten plantenvoeding is organisch. Dat wil zeggen dat de waterstofionen zijn vervangen door koolstofgroepen. Ammoniumnitraat is een belangrijk meststof omdat het zowel het kation (NH4+) als het anion (NO3
) van stikstof bevat en daarbij heeft de plant altijd een voorkeur voor deze stikstofbron.
Fosfaat: P Word verkregen uit K2HPO4 (Kaliumwaterstoffosfaat) of KH2PO4 (Kaliumdiwaterstoffosfaat)

Fosfaat zorgt voor sterke celwanden en de energieoverdracht hiertussen. Het stimuleert wortelgroei, het is essentieel in DNA en helpt bij het proces van fotosynthese.

K2HPO4 en KH2PO4 lijken wat betreft fosfaatbemesting heel veel op elkaar. Dus wat dat betreft kun je ze gewoon uitwisselen. Er zijn echter ook twee verschillen, waarvan de belangrijkste is dat K2HPO4 licht basisch is. Het zal de pH van het water iets verhogen.
KH2PO4 is licht zuur en zal de pH van het water iets verlagen. Het andere verschil is dat je met K2HPO4 relatief duidelijk meer kalium in het water brengt. Met de zelfde hoeveelheid fosfaat krijg je twee maal zo veel kalium.  Dus het meest wezenlijke is dat KH2PO4 wat zuur maakt en K2HPO4 wat basich.

Als je 1 gram van de meststoffen in 1 liter water oplost, dan krijg je het volgende.
1 gram KH2PO4  (Kaliumdiwaterstoffosfaat) oplost in 100L geeft dit 2.87 ppm K en 6.98 ppm PO4
1 gram K2HPO4 (Kaliumwaterstoffosfaat) oplost in 100L geeft dit 4.49 ppm K en 5.45 ppm PO4
Kalium - K
Kaliumgebrek is een relatief vaak voorkomend probleem. Er is meestal niet genoeg van deze macro in het water en we moeten het dus door bemesting aanleveren.  Het kaliumgehalte in de natuur is van 2 ppm tot 100 ppm. Ons (leiding) water bevat ook kalium maar meestal niet genoeg.
Een deel van het kalium zit in meststoffen zoals kaliumnitraat (KNO3) en kaliumfosfaat (KH2PO4). Deze twee zijn in de regel de meest gebruikte bemestingszouten die gebruikt worden om (zelf) de plantenvoeding te maken. Dus bij het toevoegen nitraat en fosfaat word er in de regel ook al een gedeelte kalium toegevoegd. Bij eventuele waterwissels word er ook een hoeveelheid kalium toegevoegd, maar het is een goed idee om toch wat extra kalium uit bijvoorbeeld kaliumsulfaat (K2SO4) of Kaliumwaterstofcarbonaat (KHCO3) gebruiken.

Kalium is bijna de meest onschadelijke stof wat gebruikt word in de bemesting en kan zonder problemen oplopen tot 120ppm en het ideale kaliumgehalte in uw scapersbak ligt tussen 20 ppm (low-light) tot 50 ppm (high-light). Bij aquariumplanten word kalium hoofdzakelijk door de bladeren opgenomen. Alleen gebruik maken van voedingscapsules in de bodem zijn daarin dus niet toereikend genoeg.

Tekenen van kaliumgebrek zien we eerst in oudere bladeren, zoals: chlorose (geel worden van het blad terwijl de nerven groen blijven), necrose (blad word bruin en gaat daarna dood), gaatjes in bladeren en zwakke stengels en wortels.

Er word wel eens beweert dat teveel K de opname van Mg verstoort.
Maar er zijn zeer weinig aanwijzingen hiervoor bij waterplanten. Hoewel dit geldig kan zijn in de context van landplanten, is het weinig relevant voor waterplanten. Deze informatie is afkomstig van de land- en tuinbouwindustrie, en waar het enige toegangspunt voor voedingsstoffen de wortelzone is. Waterplanten gebruiken ionenspecifieke paden aan het bladoppervlak en de micronutriënten verlaten het blad niet maar hopen zich eenvoudig op. Het is eigenlijk heel moeilijk om een tekort aan micronutriënten in onze bakken te ervaren bij het gebruik van leidingwater, omdat ze meestal in voldoende hoeveelheden aanwezig zijn en elkaar niet storen. IJzer en magnesium zijn ongeveer de enige micronutriënten die vatbaar zijn voor een tekort omdat ze in veel grotere hoeveelheden worden geconsumeerd dan de andere micro elementen.

bron: Akvaristika: Ekologie rostlinného akvaria

De recepten


Tropica recept
Tropica heeft een tijdje geleden een analyse van hun product verstrekt, en er zijn momenteel 3 recepten in omloop (die je gewoon overal kunt vinden op het web)  De originele Tropica's TPN+ gebruikt veelal ammoniumnitraat als stikstofbron. (Groene fles)
Het eerste recept gebruikt alleen ammoniumnitraat en het tweede recept gebruikt wat kaliumnitraat om het kaliumsulfaat te vervangen dat wordt gebruikt voor het kaliumgehalte. Het derde recept vervangt al het ammoniumnitraat tezamen met kaliumnitraat wat resulteert in hogere kaliumspiegels. Vergeet niet dat de eerste twee recepten ammonium bevatten en als u ze wilt gebruiken, ga dan voorzichtig te werk en test het op een scape zonder bewoners. Pas op met een hoge GH. Ik heb ze zelf niet getest en zijn alleen ter informatie geplaatst.
DIY TPN+ (1)
3,8 g NH4NO3
2,2 g KH2PO4
10 g K2SO4
17g MgSO4 (Epsomzout)

5g TNC Trace, CSM+B (aparte fles)
500ml gedistilleerd water
DIY TPN+ (2)
2,9 g NH4NO3
12 g KNO3
2,2 g KH2PO4
17g MgSO4 (Epsomzout)

5g TNC Trace, CSM+B (aparte fles)
500ml gedistilleerd water
DIY TPN+ (3)
48 g KNO3
2,2 g KH2PO4
17g MgSO4 (Epsomzout)


5g TNC Trace, CSM+B (aparte fles)
500ml gedistilleerd water
het bevat ook conserveermiddelen zoals E300 en E202 maar zijn niet vermeld in bovenstaande recepten.

Advies is 5ml per 50 liter water, per week. Dat is wel afhankelijk van de behoefte van de plant, CO2 gebruik en licht. Er gaat wel het gerucht dat het kan voorkomen dat je veel meer moet doseren dan de aanbevolen hoeveelheid. Bv op een 100 liter word soms wel 30 mL Premium + 70 mL Specialised gebruikt... De dosering van de  micro's (TNC Trace, CSM+B, Micromix, Profito etc) is afhankelijk van het totaal aantal bladmassa, zie hiervoor het doseringsadvies op de verpakking.
bron: theplantedtank.co.uk



Onderstaand een standaard recept in de verhouding  10:1 wat feitelijk bedoeld is voor een scape met een inerte bodem aangevuld met voedingtabletten. Of in een oude bak waarin aquasoil is gebruikt en de voedingsstoffen zijn verbruikt.
Bemestingszouten:

    Plantex CSM+B (micro's)
    Kalium nitraat KNO3
    Kaliumdiwaterstoffosfaat KH2PO4
    Kaliumsulfaat K2SO4
    Magnesiumsulfaat MgSO4
Benodigheden:

twee 500mL Flessen
dosering pipet
2x 500ml RO water
digitale weegschaal
Fles 1:
    K2SO4 – 29.3 gram
    KNO3 – 32.6 gram
    KH2PO4 – 2.9 gram
    MgSO4 – 20.2 gram

Fles 2:
Plantex CSM+B – 28.6 gram
   Low light
Fles#1:  0.5ml op 40 L
Fles#2: 0.25ml op 40 L
Waterwissels: elke week 50%

Resultaat: 7 ppm NO3, 0.7 ppm PO4,
9 ppm K, 0.7 ppm Mg, 0.35 ppm Fe
    Medium light
Fles #1: 1ml op 40 L
Fles#2: 0.5ml op 40 L
Waterwissels: elke week 50%

Resultaat: 14 ppm NO3, 1.4 ppm PO4,
18 ppm K, 1.4 ppm Mg, 0.7 ppm Fe
    High light
Fles#1: 2ml op 40 L
Fles#2: 1ml op 40 L
Waterwissels: elke week 50%

Resultaat: 28 ppm NO3, 2.8 ppm PO4,
36 ppm K, 2.8 ppm Mg, 1.4 ppm Fe
De doseringen zijn een gemiddelde. En als je een inerte bodem hebt is het raadzaam om toch een aantal te keer meten tijdens de opstart. Het verbruik kan natuurlijk iets hoger liggen als je erg veel planten gebruikt. Bij een aquasoil is dit de 1e paar jaar niet echt relevant omdat de plant een efficienter aanbod van voeding uit de bodem krijgt.
Voor meer info over de 'houdbaarheid' van een aquasoil: Soil - Levensduur

Als je vindt dat je teveel NO3 in het water krijgt (omdat er veel in het leidingwater zit) kan je het aantal grammen verminderen vanuit het recept. Daarvoor zou je een voedingscalculator kunnen gebruiken zoals Rotalabutterfly.com. Of je zou kunnen gaan verversen met gedeeltelijk osmosewater. Let wel: voor de planten zijn hoge concentraties NO3 niet schadelijk: voor vissen wel!
Persoonlijke noot: houd het simpel!

Ikzelf maak me nooit zorgen over teveel macro's. Als je planten goed groeien (veel CO2 en veel licht) kan je eigenlijk geen voedingsstoffen teveel toevoegen (in redelijkheid natuurlijk), en de wekelijkse grote waterwissel zal eventuele overschotten afvoeren. Ik maak me nooit zorgen over bepaalde verhoudingen, en planten groeien altijd goed en ik heb nooit last van alg.  Problemen ontstaan alleen als ik zo dom ben geweest om overmatig veel licht te gebruiken, slecht onderhoud of door een slechte CO2 afstelling. Let wel: hoe rijker je bemesting hoe sneller de planten kunnen groeien.


(kloon*) disclaimer:
bovengenoemde recepten zijn overal te vinden op het web. Het ADA recept is NIET het origineel omdat er in het origineel meerdere stoffen worden toegevoegd die niet openbaar zijn. Maar dmv analyse zijn het het dezelfde originele targets in NPK die worden gebruikt en is bekent welke bemestingspoeders daarmee gebruikt worden. Hetzelfde voor de Tropica recepten. Beide recepten worden door veel scapers gebruikt en geven prima resultaten. Maar het gebruik is op eigen verantwoording. Ik neem verder ook geen verantwoordelijkheid in verspreiding, dosering en gebruik van deze informatie in welke vorm dan ook.

Ik ben Corné - Passioneel Aquascaper - Friskijker - Kennispartner - Crohntje - Shihan - Koffiezetter - Vleugje Zen - Verzameld geluk

Copyright © 2018 Cornelius  - TSPT.nl   -   All Rights Reserved